Ceza Hukukumuzda yer alan önemli kavramlardan biri suçun taksirle işlenmesidir. Bu makalede taksirin ne demek olduğu taksirle adam öldürmek suçu açısından örneklendirerek açıklanmaya çalışılacaktır.
Taksir, kanuni tanımıyla dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırılık dolayısıyla, bir davranışın suçun kanuni tanımında belirtilen neticesi öngörülmeyerek gerçekleştirilmesidir. Yani, kişi burada meydana gelen suçun neticesini kendi davranışları ile öngörememiş, ancak ne yaparsa yapsın sonuca da engel olamamıştır.
Kişinin öngördüğü neticeyi istememesine karşın, neticenin meydana gelmesi haline ise bilinçli taksir denilmektedir. Bilinçli taksir durumunda, kişi davranışları ile meydana gelen suçun neticesini istememiş ancak davranışları ile bu neticeye gidilebileceğini öngörebilmiştir.
Ayrıca taksirden başka olarak kişinin, suçun kanuni tanımındaki unsurların gerçekleşebileceğini öngörmesine rağmen, fiili işlemesi halinde olası kast gündeme gelebilecektir. Bu halde kişi suçun neticesini istememesine rağmen, neticeyi engellemeye yönelik de bir davranışının da olmamasıdır. Yani olası kast durumunda fail bir anlamda "olursa olsun", bilinçli taksir de ise "olabilir ama olmasın" demektedir.
Taksirle işlenen fiiller, kanunun açıkça belirttiği hallerde cezalandırılabilmekte olup, kanunda bir suç açıkça taksirli olarak belirtilmediği sürece o fiile ceza verilmesi mümkün değildir.
Kanunda sayılan taksirli suçlardan en çok karşılaşılan suç türü taksirle adam öldürmek suçudur. TCK 85. maddesinde taksirle adam öldürmek suçu düzenlenmiş olup, bu halde verilecek ceza iki yıldan altı yıla kadar hapis cezasıdır. Fiil, birden fazla insanın ölümüne ya da bir veya birden fazla kişinin ölümü ile birlikte bir veya birden fazla kişinin yaralanmasına neden olmuş ise, iki yıldan on beş yıla kadar hapis cezasıdır. Olası kastla işlenmesi halinde ise cezanın miktarı yirmi yılla yirmi beş yıl arasına çıkmaktadır.
Fiilin bilinçli taksirle işlenmesi halinde verilecek ceza üçte birden yarısına kadar artırılmakta olup, bu durumda iki yıl sekiz ay ile on iki yıl arası hapis cezası verilebilmektedir.
Taksirle adam öldürmek suçunun en çok karşılaşıldığı olaylar ölümlü trafik kazalarıdır. Kişiler, trafikte dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranışları nedeniyle ölüme sebebiyet verebilmektedir. Bu tür davranışların başında süratli kullanım, trafik lamba ve işaretlerine uymama, alkollü araç kullanma gibi sebeplerden meydana gelen trafik kazaları gelmektedir. Bu türden olaylarda, olayın tüm ayrıntıları değerlendirilerek failin taksirli, bilinçli taksirli veya olası kastla mı davrandığı belirlenmektedir. Bu değerlendirmeye göre fail hakkında istenen ceza miktarı ciddi anlamda değişebilmektedir. (iki yıldan yirmi beş yıla kadar)
Görüldüğü üzere taksirin ne demek olduğunu genel olarak ve taksirle adam öldürmek suçu kapsamında basit örneklerle açıklamaya çalıştık. Kişilerin bu türden bir olaya karışması halinde, soruşturma ve kovuşturma sürecinin tamamındaki en küçük ayrıntıların bile önem arz etmesi ve istenebilecek ceza miktarının ciddi değişkenliği nedenleriyle konusunda uzman bir avukat ile birlikte hareket edilmesi faydalı olacaktır.
Comments