Kamu görevinden ihraç edilen askeri personelin göreve iade sonrasında emsallerine uygun olarak kıdem ve rütbe ilerlemesinin yapılması başvurusunun reddine dair davada Mahkeme talebi haklı görerek emsallere uygun şekilde kıdem ve rütbe ilerlemesinin yapılmasına karar vermiş; söz konusu karar istinaf incelemesi ile kesinleşmiştir. Bu anlamda, kamu görevine iade olan personelin hiç ihraç olmamış gibi emsallerine uygun şekilde kıdem ve rütbe ilerlemesinin yapılması zorunluluktur.
T.C.
İSTANBUL
... İDARE MAHKEMESİ
ESAS NO : 2023/...
KARAR NO : 2023/...
DAVACI : ...
VEKİLİ : AV. FEYZULLAH ALTAŞ
DAVALI : MİLLİ SAVUNMA BAKANLIĞI
VEKİLİ : ...
DAVANIN ÖZETİ :...rütbesi ile görev yapmakta iken ...sayılı KHK ile kamu görevinden çıkarılan ve Ankara ....İdare Mahkemesi'nin E:2020/..., K:2022/... sayılı kararı uyarınca görevine iade edilen davacının, ... Komutanlığı Araştırma Merkezine araştırmacı olarak atandığı, bu defa söz konusu atamaya ilişkin Milli Savunma Bakanlığı'nın ...tarihli işleminin iptali istemiyle yeniden dava konusu edildiği, söz konusu işlemin iptaline ilişkin Adana ...İdare Mahkemesi'nin E:2002/..., K:2023/... sayılı kararı uyarınca ... Komutanlığı emrine ... tarihinde atanan davacı tarafından, ihraç edildiği ... tarihinden göreve iade edildiği dönem arasında yoksun kaldığı kademe kıdem ve rütbe ilerlemesinin yapılması istemiyle 11/05/2023 (idareye tebliği 16/05/2023) tarihinde yapmış olduğu başvurusunun zımnen reddine ilişkin işlemin, hukuka ve mevzuata aykırı olduğu ileri sürülerek iptali ile dava konusu işlem nedeniyle yoksun kaldığı iddia olunan özlük ve parasal haklarının ödenmesine karar verilmesi istenilmektedir.
SAVUNMANIN ÖZETİ :Statü dışında geçen süreçte subay/astsubay olmayan personelin, fiilen çalışmadığı döneme ilişkin olarak şartları sağlamadan, rütbe terfi ve kademe ilerlemesi yapılmasının mümkün olmadığı, Kanun'da belirtilen şartları sağladıkça gecikmeli olarak rütbe terfi, derece/kademe ilerlemelerinin emsalleri ile eşitlendiği, davacının da sicil şartını sağlaması durumunda emsalleri ile eşitlenebileceği, dava konusu işlemin hukuka ve mevzuata uygun olduğu belirtilerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren İstanbul ... İdare Mahkemesi'nce, dosya incelenerek işin gereği görüşüldü:
Dava, ...ay rütbesi ile görev yapmakta iken ... sayılı KHK ile kamu görevinden çıkarılan ve Ankara ....İdare Mahkemesi'nin E:2020/..., K:2022/... sayılı kararı uyarınca görevine iade edilen davacının, ... Komutanlığı Araştırma Merkezine araştırmacı olarak atandığı, bu defa söz konusu atamaya ilişkin Milli Savunma Bakanlığı'nın ... tarihli işleminin iptali istemiyle yeniden dava konusu edildiği, söz konusu işlemin iptaline ilişkin Adana ....İdare Mahkemesi'nin E:202/..., K:2023/... sayılı kararı uyarınca ... Komutanlığı emrine 19/04/2023 tarihinde atanan davacı tarafından, ihraç edildiği ... tarihinden göreve iade edildiği dönem arasında yoksun kaldığı kademe kıdem ve rütbe ilerlemesinin yapılması istemiyle 11/05/2023 (idareye tebliği 16/05/2023) tarihinde yapmış olduğu başvurusunun zımnen reddine ilişkin işlemin iptali ile dava konusu işlem nedeniyle yoksun kaldığı iddia olunan özlük ve parasal haklarının ödenmesine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
926 sayılı TSK Personel Kanunu'nun "Terfi zamanı" başlıklı 33. maddesinde; "Kıdem alanlar, kazaî veya idari kararlarla nasıpları lehe düzeltilenler ile açığa alınmaları, tutuklanmaları, kısa süreli kaçma ve izin süresini geçirme hariç firar veya izin tecavüzünde bulunmaları nedeniyle terfi edemeyen ve rütbe kıdemliliği onanmayanlardan, haklarında kovuşturmaya yer olmadığına, kamu davasının açılmasının ertelenmesine veya düşmesine yahut ortadan kaldırılmasına, firar veya izin tecavüzü suçlarından verilecekler hariç olmak üzere hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına, beraatine, kısa süreli hapis cezasının seçenek yaptırımlara çevrilmesine veya cezanın ertelenmesine karar verilenler hakkında, emsalleri terfi etmiş veya rütbe kıdemliliği onanmış olmak şartıyla, yukarıdaki fıkra hükmü uygulanmaz. Ancak, bu durumda olanların rütbe terfi ve rütbe kıdemlilikleri, hükmün veya kararın kesinleşme tarihinden geçerli olarak yapılıp emsalleri tarihine götürülür. Bu şekilde yapılan terfi ve rütbe kıdemliliklerinde maaş farkı ödenmez. Terfi sırasında olup da belirli oranda sicil mecburiyetini, sicil belgelerinin düzenlenmesinden sonra, 30 Ağustos tarihine kadar tamamlayacak olanlar (albaylar hariç) hakkında birinci fıkra hükmü uygulanmaz." hükmü, "Rütbe terfi şartları ve esasları" başlıklı 38. maddesinde; "Rütbe terfi şartları aşağıda gösterilmiştir. a) (Değişik: 11/2/2014-6519/28 md.) Bu Kanunun 54 üncü maddesinde belirtilen durumlar haricinde rütbeye mahsus bekleme süresini tamamlamış olmak, b) (Değişik : 21/7/2000 - KHK - 607/6 md.; Aynen kabul: 10/5/2006-5497/5 md.) Rütbeye mahsus normal bekleme süresinin binbaşılarda üç, albaylarda iki yıllık, diğer rütbelerde üçte ikisi oranında, kıdem alanlar için fiili bekleme süresinin (albaylar hariç) binbaşılarda iki yıllık diğer rütbelerde üçte ikisi oranında yıllık sicili bulunmak, c) Subay Meslek Programları Yönetmeliğinde gösterilen kıt'a hizmetlerini yapmış olmak, d) Üst rütbe kadrosunda açık bulunmak, e) General ve amiralliğe yükselecek albaylar için üst rütbe kadrosunda 49 uncu maddede yazılı oranlar içinde açık bulunmak.
(Değişik ikinci fıkra: 28/7/1998 - 4374/3 md.) Birinci fıkrada belirtilen şartlara haiz olan subayların terfileri aşağıdaki esaslara göre yapılır.
a) (Değişik : 21/7/2000 - KHK - 607/6 md.; Aynen kabul: 10/5/2006-5497/5 md.) Yükselme sırasında girmiş bulunan teğmen-yarbayların sicil notu ortalamaları tespit edilir ve sınıfları içerisinde (kurmay subaylar kendi sınıflarında), branşlara ayrılan sınıflarda ise branşları içerisinde yeterlik derecesine göre sıralanırlar. Bilahare bu sıralama esas alınmak suretiyle; teğmen-binbaşılar için sicil notu ortalaması sicil tam notunun % 60 ve daha yukarısı, yarbaylar için % 70 ve daha yukarısı olanlardan bir üst rütbedeki kadro açığı kadarı en üstün yeterlik derecesinden başlanmak üzere bir üst rütbeye terfi ettirilir. Diğer terfi şartlarını haiz olduğu halde üst rütbede kadro açığı bulunmadığı için terfi edemeyenler derece ilerlemesi yaparlar. Bu Kanunun 36, 58 ve 65 inci maddelerine göre 30 Ağustos tarihinden sonra terfi etme durumunda olanların, terfi eden emsallerinin şartlarını haiz olmak kaydıyla, kadro açığı şartı aranmadan bir üst rütbeye terfi işlemleri derhal yapılır.
(...)
(Değişik üçüncü fıkra: 28/7/1998 - 4374/3 md.) Her yıl düzenlenecek sicil belgelerinin şekli ve muhtevası ile sınıf, rütbe ve görevlerin özelliklerine göre ne surette, kimler tarafından, hangi zamanlarda doldurulacağı, sicil notunun verilme esasları ve birinci fıkranın (b) ve (c) bentlerinde belirtilen sebeplerle terfi edemeyenlerin gelecek yıldaki terfi işlemlerinin ne şekilde yapılacağı, sivil değerlendirme denetleme kurullarının kuruluş ve çalışma esasları ile görevleri (…)(2) Subay Sicil Yönetmeliğinde gösterilir." hükmü, "Açığa çıkarılan, tutuklanan veya firar ve izin tecavüzünde bulunan, cezası infaz edilmekte olan subaylar hakkında yapılacak işlem" başlıklı 65. maddesinde; "Açığa alınan veya tutuklanan subay ve askerî memurlar hakkında aşağıdaki esaslara göre işlem yapılır:
a) (Değişik: 20/11/2017-KHK-696/20 md. Aynen kabul: 1/2/2018-7079/19 md.) Haklarında taksirli suçlar hariç bir suçtan kamu davası açılanlara ilişkin iddianameler, kabulünü müteakip mahkeme tarafından sanığın mensubu bulunduğu kuvvet komutanlığına ve Milli Savunma Bakanlığına gönderilir. Ağırlaştırılmış müebbet hapis, müebbet hapis, taksirli suçlar hariç olmak üzere beş yıl ve daha fazla hapis cezasını gerektiren bir suçtan veya yüz kızartıcı bir suçtan yahut emre itaatsizlikte ısrar, üste veya amire fiilen taarruz, üste veya amire hakaret, mukavemet suçlarından dolayı haklarında kamu davası açılanlar, ilgili kuvvet komutanlığının teklifi üzerine veya resen Milli Savunma Bakanlığı tarafından açığa alınabilirler. Milli Savunma Bakanlığınca askeri suçlar yönünden resen açığa alma işlemi tesis edilmeden önce fiilin işleniş şekli, niteliği ve disiplini ihlal derecesi bakımından açığa alınmayı gerektirip gerektirmediği hakkındaki görüşü ilgili kuvvet komutanlığından sorulabilir.
b) (Değişik: 26/3/1982 - 2642/10 md.) (a) bendi gereğince açığa çıkarılanlar yapmakta oldukları görevden alıkonulurlar ve kendilerine başka görev verilmez.
c) (Değişik: 22/1/2015 - 6586/45 md.) Bunlardan;
1. Yargılama sonunda beraatlerine, haklarındaki kamu davasının her ne sebeple olursa olsun ortadan kaldırılmasına veya duruşmanın tatiline veya davanın düşmesine veya kamu davasının reddine veya Türk Silâhlı Kuvvetlerinden ilişkilerinin kesilmesini gerektirmeyecek şekilde hükümlülüklerine yahut haklarında hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilenlerin açıkları, haklarındaki kararın kesinleşmesi beklenmeksizin kaldırılır.
(...)
e) (Değişik: 26/3/1982 - 2642/10 md.) Terfi sırasına girenlerden;
1. Açıkta bulunanların,
2. Türk Silahlı Kuvvetlerinden ilişkilerinin kesilmesini gerektirmeyecek şekilde hürriyeti bağlayıcı bir cezaya mahkum olmaları nedeniyle veya (c) bendinin (2) numaralı alt bendine göre açıkları kaldırılmış olup da henüz hükümleri kesinleşmemiş olanların,
3. (Değişik: 29/7/1983 - 2870/6 md.) Tutuklu bulunan ya da tahliye edilmekle beraber kovuşturma veya duruşması devam eden veya hakkında verilen hüküm henüz kesinleşmemiş bulunanların,
4. Kısa süreli kaçma ve izin süresini geçirme hariç, firar veya izin tecavüzünde bulunmuş olanlar ile firar veya izin tecavüzüne devam edenlerin,
Terfileri ve kademe ilerlemeleri yapılmaz.
Bu gibilerin terfi ve kademe ilerlemesi işlemlerinin ne şekilde yapılacağı subay sicil yönetmeliğinde gösterilir.
f) (Değişik: 26/3/1982 - 2642/10 md.) Açığa alınan ya da tutuklananlar;
... ı) (Ek: 24/4/2008-5758/4 md.) Soruşturma veya kovuşturmasının devamı nedeniyle terfi edemeyen subay ve astsubaylardan; açığa çıkarılan, tutuklanan ya da açıkları kaldırılanlar veya tahliye edilenler hakkında, davaları neticeleninceye kadar, bu Kanunun 32 nci maddesinin (b) bendinde yer alan en çok rütbe bekleme süreleri ile 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun 40 ıncı maddesinde belirtilen rütbe karşılığı yaş hadleri uygulanmaz. Bunların Silahlı Kuvvetlerde kalabileceği azami süre, emsali neşetlilerin Silahlı Kuvvetlerdeki görev süresi kadardır." hükmü yer almaktadır.
Dava dosyasının incelenmesinden, ... Komutanlığı emrinde ...rütbesi ile görev yapmakta iken, hakkında FETÖ/PDY silahlı terör örgütüne üye olduğundan bahisle ... sayılı KHK ile kamu görevinden çıkarılan, devamında OHAL Komisyonu'nu ret kararının iptali istemiyle açmış olduğu dava sonucunda Ankara ...İdare Mahkemesi'nin E:2020/..., K:2022/... sayılı kararı uyarınca görevine iade edilen davacının, ... Komutanlığı Araştırma Merkezine araştırmacı olarak atandığı, bu defa söz konusu atamaya ilişkin Milli Savunma Bakanlığı'nın 30.08.2022 tarihli işleminin iptali istemiyle yeniden dava konusu edildiği, söz konusu işlemin iptaline ilişkin Adana ...İdare Mahkemesi'nin E:202... K:2023/... sayılı kararı uyarınca ... Komutanlığı emrine 19/04/2023 tarihinde atanan davacı tarafından, ihraç edildiği 08/07/2018 tarihinden göreve iade edildiği dönem arasında yoksun kaldığı kademe kıdem ve rütbe ilerlemesinin yapılması istemiyle 11/05/2023 (idareye tebliği 16/05/2023) tarihinde yapmış olduğu başvurusunun zımnen reddine ilişkin işlemin iptali ile dava konusu işlem nedeniyle yoksun kaldığı iddia olunan özlük ve parasal haklarının ödenmesine karar verilmesi istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlıkta, davalı idare bünyesinde ...olarak görev yapmakta iken Olağanüstü Hal (OHAL) kapsamında yürürlüğe konulan ... sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile kamu görevinden çıkarılan davacının, söz konusu işleme karşı 7075 sayılı Kanun kapsamında durumunun tekrar değerlendirilerek kamu görevine iadesi istemiyle yapılan başvuru, Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu'nun ... tarih ve 2020/... sayılı kararıyla davacının başvurusunun reddine karar verildiği, bu defa davacı tarafından Ohal Komisyonunun mezkur kararının iptali istemiyle Ankara ..İdare Mahkemesi'nin E:2020/... sayılı dosyasında dava konusu edildiği, Mahkemenin 18/05/2022 tarih ve K:2022/...sayılı kararıyla dava konusu işlemin iptaline karar verildiği, yargı kararının uygulanması adına bu defa davalı idarece davacının ... Komutanlığı Araştırma Merkezi emrine araştırmacı unvanlı olarak atamasının yapıldığı, mahkeme kararı uyarınca görevine iade edilen davacı tarafından, ... Komutanlığı Araştırma Merkezine araştırmacı olarak atanmasına ilişkin Milli Savunma Bakanlığı'nın 30/08/2022 tarihli işlemin iptali istemiyle Adana ...İdare Mahkemesi'nin E:2022/... sayılı dosyasında dava konusu edildiği, anılan Mahkemenin 02/02/2023 tarih ve E:2023/... sayılı kararıyla dava konusu edilen bu işlemin de iptaline karar verildiği, akabinde yargı kararının uygulanması adı altında davalı idarece davacının ... Komutanlığı emrine 19/04/2023 tarihinde ... olarak atamasının yapılmasına karşın kamu görevinden ihraç edildiği dönemlere ilişkin olarak yoksun kaldığı özlük ve parasal haklarının ödemesinin yapılmadığından bahisle yapmış olduğu 11/05/2023 tarihli başvurusunun zımnen reddedildiği görülmekle birlikte davalı idarece dosyaya sunulan savunma dilekçesi içeriğinde, davacının Subay Sicil Yönetmeliği uyarınca rütbesine ait en az bir geçerli sicilinin olmadığı ve sicil amirleri ile 90 günlük çalışma şartının sağlanmadığından bahisle herhangi bir işlem tesis edilmediği görülmektedir.
Bu durumda, davacının kamu görevinden çıkarılmaksızın görevine devam etmiş olsa idi hem geçerli bir sicil alma ihtimalinin olacağı hem de sicil üstü amirleri ile de en az 90 günlük çalışma şartının sağlayacağı hususları gözetildiğinde, davacının müteakip terfilerinin, emsallerine göre yapılmasının gerektiği, kaldı ki davacı hakkında anılan dönem içerisinde sicil notu düzenlenememesinin; davacının herhangi bir kusurlu ve/veya hatalı eyleminden kaynaklanmadığı, anılan durumun davacı hakkında kamu görevinden çıkarma kararı veren davalı idareden kaynaklandığı, bu nedenle davacının (rütbe) terfi ettirilmemesinin emsallerinden geri kalacak olan davacı açısından hakkaniyete aykırı bir durum yaratacağı açık olduğundan, davacının rütbe terfi ve kıdem/derece/kademe ilerlemesinin emsallerinin rütbe ve kıdemine yükseltilmesi gerekirken aksi yönde tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır.
Öte yandan, Anayasanın 125. maddesi gereğince hukuka aykırı bulunan işlem nedeniyle davacının yoksun kaldığı parasal hakların dava açma tarihi olan 02/12/2022 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte hesaplanarak davacıya ödenmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu işlemin iptaline, tazmin isteminin kabulü ile dava konusu işlem nedeniyle davacının yoksun kaldığı özlük ve parasal hakların davacıya ödenmesine, aşağıda dökümü yapılan 626,60-TL yargılama gideri ile karar verildiği tarihte yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen 10.500,00-TL vekalet ücretinin davalı idare tarafından davacıya verilmesine, artan posta ücretinin istemi halinde, talep edilmemesi halinde ise kararın kesinleşmesinden sonra Mahkememizce re'sen davacıya iadesine, kararın tebliğini izleyen günden itibaren 30 gün içerisinde İstanbul Bölge İdare Mahkemesi'ne istinaf yolu açık olmak üzere,24/11/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
Karar İstanbul Bölge İdare Mahkemesi'nin istinaf başvurusunu ret kararıyla kesinleşmiştir.
Comments